Mijn vrouw is zwanger van mijn eicel. Wie is de juridische moeder?

Het gebeurt steeds vaker dat de ene moeder zwanger is van een kindje dat verwekt is met de eicel van de andere moeder. Dit wordt ook wel hoogtechnologische ivf of ‘eiceltransfer’ genoemd. Het kind heeft sociaal gezien twee moeders. Maar wie is bij deze constructie de juridische moeder van het kind?

Utrecht, door mr. Kim Smienk

Hoogtechnologische bevruchting

Een kindje dat de genen van de ene moeder heeft, en het bloed van de andere moeder krijgt. Hoe mooi klinkt dat? In dit geval wordt er in een laboratorium de eicel van de ene moeder bevrucht met één (ICSI) of meerdere zaadcellen (IVF) van een donor of co-vader. Bij de andere moeder wordt de embryo teruggeplaatst. Voor vrouwen kan dit voelen als een manier waarop zij beide lichamelijk gezien iets kunnen meegeven aan het kind. De ene moeder geeft haar genen mee, de andere moeder geeft haar bloed mee aan het kindje.

Bij mij op kantoor komen er steeds meer vrouwenstellen die interesse hebben in deze vorm van ‘hoogtechnologisch’ zwanger worden. Dit roept gelijk weer nieuwe vragen op. Want als mijn vrouw zwanger wordt van mijn eicel, ben ik dan de juridische moeder omdat het kind genetisch van mij afstamt? En wat moeten we precies juridisch regelen voor de moeder die zwanger is?

Wie is de juridische moeder?

In Nederland geldt de regel dat de moeder die zwanger is en bevalt van het kindje, automatisch de juridische moeder is. Het maakt niet uit of deze moeder zwanger is geweest van een kindje dat is verwekt met haar eigen eicel of de eicel van haar vrouw. De moeder die bevalt van het kindje is daarom de juridische moeder.

Voor de moeder die niet bevalt van het kindje moet nog het een en ander geregeld worden (juridisch gezien).

Hebben jullie een bekende donor? De moeder die niet bevalt van het kindje zal dan het kind moeten erkennen bij de gemeente of moeten adopteren bij de rechtbank. Erkennen bij de gemeente is gratis en kan al voor de geboorte. Voor adoptie kun je mij inschakelen, hiervoor start ik namens jullie een procedure bij de rechtbank. Uit ervaring kan ik zeggen dat deze adoptieprocedures eenvoudige procedures zijn, maar het neemt wel kosten met zich mee.

Wanneer jullie een onbekende donor hebben krijgen jullie vanuit het ziekenhuis waar de zwangerschap is verwekt een verklaring. Deze verklaring kunnen jullie laten zien bij de gemeente, de gemeente registreert de moeder die niet zwanger is dan als juridisch moeder van haar kind. Al kan het natuurlijk ook dat jullie voorkeur hebben voor adoptie. In dat geval kan ik namens jullie een procedure hiervoor starten bij de rechtbank.

Wat houdt ‘juridisch moeder zijn’ in?

Wanneer je juridisch ouder van je kind bent zorgt dit ervoor dat je bij de overheid geregistreerd staat als ouder van je kind. Hierdoor erft je kind van je. En dit zorgt ervoor dat je verplicht bent om goed voor je kind te zorgen en je kind financieel te onderhouden.

Naast het ‘juridische ouderschap’ is het nodig om aandacht te besteden aan ‘ouderlijk gezag’. Als je juridisch ouder van een kind bent, heb je namelijk niet altijd automatisch ouderlijk gezag. Het ouderlijk gezag zorgt ervoor dat je beslissingen mag maken voor je kind. Wanneer je ouderlijk gezag hebt mag je bijvoorbeeld beslissingen maken bij de huisarts voor je kind, mag je een paspoort voor je kind aanvragen en mag je je kind inschrijven op een school.

Hoe zit dat met ouderlijk gezag?

Met enkel adopteren of erkennen ben je er nog niet. Zijn jullie getrouwd of hebben jullie een geregistreerd partnerschap? Dan hebben de moeders beide het ouderlijk gezag over hun kindje. Zijn jullie niet getrouwd en hebben jullie geen geregistreerd partnerschap? Dan moet het ouderlijk gezag nog aangevraagd worden voor de moeder die niet bevalt van het kindje. Dit kan eenvoudig online aangevraagd worden. Wanneer de moeder die niet bevalt haar kindje adopteert dan is het aanvragen van ouderlijk gezag niet nodig.

Tot slot

In deze blog komt er een hoop naar voren dat geregeld moet worden voordat een vrouwenstel een kind krijgt. Ik snap dat het ouderlingschap juridisch ingewikkeld in elkaar kan zitten. Daarom heb ik alle informatie over het lesbische ouderschap bij elkaar gebracht in één boek. Wanneer je mijn boek leest en de hierin genoemde zaken regelt, kunnen jullie na de zwangerschap zonder juridische zorgen van jullie kindje genieten. Bestel mijn e-book hier!